TARIK’IN DAĞI: CEBELİTARIK – Nejat AKINCI

TARIK’IN DAĞI: CEBELİTARIK

DEV “FREE-SHOP”

Daha önce Kuzey Afrika’da Fas-Tanca’da iken bir türlü karşıya geçip yapamadığım ve hep merak ettiğim “Cebelitarık” ziyaretini bu sefer İspanya güneyinde, Alicante’ye gelince gerçekleştirmek istedim.

Alicante’den birbuçuk saatlik otobüs yolculuğu ile bu küçük ama gizemli yeri keşfetme fikri beni fazlasıyla heyecanlandırdı.

 

“Gibraltar” veya Arapça ifade ile “Cebel-i Tarık” “Tarık’ın Dağı” anlamına geliyor. Burayı 711 de ele geçiren Arap komutan “Tarık-ibn-Ziyad”’dan dolayı bu isimle anılıyor. Uzun yıllar Emevi hakimiyeti buralarda hüküm sürmüş doğal olarak.

 

Cebelitarık; İber yarımadasının ucunda 6.8 kilometrekarelik, 30 bin nüfuslu İspanya ile kuşatılmış bir Birleşik krallık (UK) toprağı. Kendi politik sistemi olmasına karşın savunma ve Dış ilişkiler konusunda Birleşik krallık hükümetine bağlı olarak yaşamını sürdürüyor. Şimdilik AB üyesi ama Schengen Katma değer Bölgesi (VAT) dışında ve BREXIT sonrası bazı sıkıntılar yaşayacağı kesin gözüküyor. Zira bu küçük ülke sanki dev bir havaalanı Duty-Free dükkanını anımsatıyor insana. VAT olmaması nedeniyle içki, sigara ve parfüm vb. fiyatları Duty Free’den farksız. Satışlarda bir limit söz konusu olsa da ziyaretçiler Cebelitarık’ı çantalarını doldurmadan terk etmiyorlar. Ziyaretlerin temel nedeni bu alıveriş cazibesi denilebilir.

 

Para birimi Pound ancak hemen her yerde Euro geçerli.

İngilizce resmi dil ama İspanyolca ve Llanito denilen yerel lisan konuşuluyor.

İngiliz yönetiminde olsa da beklenilenin aksine trafik sağ taraftan akıyor.

Akdeniz ve Atlantik okyanusunun birleştiği bu nokta, stratejik konumu nedeniyle yüzölçümü ile ters orantılı bir öneme sahip. Boğazı kontrol eden büyük bir İngiliz Radar iletişim üssü bu önemi ispatlarcasına hakim tepelerin birinin üzerinde tüm heybetiyle duruyor.

 

Cebelitarık bir havaalanına sahip ancak yer sıkıntısı nedeniyle pisti; İspanya ile irtibatı sağlayan tek karayolunu dikine kesmekte dolayısıyla araçla giderken uçak inişi esnasında trafik yola kapatılıyor ve uçak indikten sonra karayolu trafiğe açılıyor. Adeta bir havaalanı hemzemin geçidi gibi uçakların iniş kalkışını takip ediyor ve Cebelitarık’a doğru yolunuza devam ediyorsunuz.

Pasaport kontrolü sonrası küçük bir ilçe otogarına benzeyen yerde araçtan inip ana cadde üzerinde yürürken sağlı-sollu dükkanlar, restaurantlar, cafeler, telefon kulübeleri, reklam panoları ve polisleri ile kendinizi gerçekten İngiltere topraklarında küçük bir kentte gibi hissediyorsunuz. Vergi avantajlı alışveriş dışında bu küçük ülkede elinize aldığınız bir turistlik harita ile keşfinizi rahatlıkla tamamlayabilirsiniz. Hemen etrafınız saran turist rehberlerine ve taksi şoförlerine pek aldırış etmeyin zira her şey eliniz altında sayılır.

 

Buranın en popüler ziyaret yeri “Rock” diye bilinen en yüksek tepesi. Rock’a teleferik ile çıkarak Akdeniz ve Okyanusu ayıran boğaz ve Kuzey Afrika manzaralı kafede oturup kuşbakışı bu harika görüntünün tadını çıkarıp zaman geçirebilirsiniz. Alışveriş odaklı olmayanlar için ideal bir mekan.

Tepedeki bu kafede dikkatinizi çekecek bir diğer nokta ise burada yaşamını sürdüren “kuyruksuz maymunlar”. Sayısı 300’ü bulan bu maymun kolonisi tepeye gelen turistlere poz vermek konusunda uzmanlaşmışlar. Uzmanlaştıkları bir başka alan ise turistlerin dikkatsizliğinden fırsat bulup onlardan bir şeyler çalmak/almak. Maymunları beslemek kesinlikle yasak ve bu konuda yazılı/sözlü uyarılıyorsunuz. Maymunların kıta Avrupa’sına gelen gemiler ile buraya getirildikleri düşünülüyor. Yine de manzaranın keyfini kaçıracak üzücü bir olaya sebep vermemek adına çantanıza dikkat edin ve iştah açıcı yiyecekleri elinizde bulundurmayın.

 

Kısaca Cebelitarık’ta, İngiliz caddelerini andıran çarşılarda biraz KDV’siz alışveriş yapıp teleferik ile tepeye çıkıp kuşbakışı manzaranın tadını çıkarmak iki temel etkinlik olarak özetlenebilir. Arzu edilirse Saint Michel mağaraları da ziyaret edilebilir.

 

Cebelitarık’a günlük işgücü İspanya’dan geliyor. Bunlar genelde hizmet sektöründe çalışanlar ve her gün yaklaşık 3000 İspanyol giriş yapıyor ve mesai sonunda geri dönüyorlar. Yolu kısaltmak adına İspanya’nın El-Zabal şehrinde ev tutmuşlar ve her gün buradan Cebelitarık’a çalışmaya gidiyorlar. Akşam uyumaya geldikleri için bu şehre “sleepingTown”(uyuyan şehir) adını vermişler.

 

1967 de yapılan referandumda İspanya lehine 44 oy, UK lehine 1213 oy çıkmış ve Cebelitarık UK’ye bağlanmış.2002 de tekrar yapılan referandumda da halkın aynı yönde tercihi ortaya çıkmış. Franco dönemi İspanya, Cebelitarık halkının bu tercihine birçok yaptırımlar uygulayarak onu dış dünyadan izole etmeye çalışmış. Halen sorunlar kısmen çözülmüş gibi gözükse de İngilizlerin 3 mil karasu iddiası ve İspanyolların buna itirazı ve bekleyen BREXIT sorunları hala önemini koruyor. İspanya Cebelitarık’ın kendisine bağlı bir özerk yapıya dönüşmesini talep ediyor.

 

Cebelitarık’ta gibi bu küçük ülkede ilginç birkaç diğer nokta ise;

Burada bir gün içinde evlenmeniz mümkün ve bu evlilik tüm Dünya’da geçerli.

Halkın %78’i Hıristiyan olmasına rağmen Müslüman bir azınlık mevcut.1977 de Suudi kral 5 milyon pound harcayarak ülkenin tek camisini inşa ettirmiş.

Fas-Tanca’ya karşılıklı feribot seferleri mevcut.

Her yıl 10 Eylül’de kutlanan ulusal bayramda nüfusu temsilen 30.000 kırmızı-beyaz balon havaya bırakılıyor.

Sanıldığı gibi Avrupa kıtasının Afrika’ya en yakın tam uç noktasında bulunmuyor Cebelitarık Boğazı’nı kontrol eden hakim tepeleri stratejik önemini artırıyor.

 

Eğer Fas’ta iseniz feribotla, eğer İspanya’da iseniz araçla Cebelitarık ziyaretini gerçekleştirebilirsiniz. Unutmayın giriş için Schengen vizesi yeterli değil..! FreeShop alıverişlerde alınabilecek eşyalarda havaalanında olduğu gibi bir limit söz konusu bu konuyu da göz ardı etmeyin ve tur almadan bir günde bu küçük ülkeyi ziyaret edin. Ayrıca teleferikle tepeye (rock) çıkınca maymunlara dikkat edin.

 

Nejat AKINCI